(Cadn.com.vn) - - Ông nói chuyện ở đâu vậy. Ở rừng sao thiếu củi, ông nói chuyện phi lý quá đi. Hay ông muốn ám chỉ chuyện rừng bị lâm tặc phá dữ quá nên không còn... củi.
- Chuyện ở miền Trung ta chứ đâu. Nhưng kỳ này tôi không nói chuyện lâm tặc. Tôi mượn hình ảnh đó để ví von chút thôi. Ở làng nghề làm muối mà thiếu muối ăn, ông có thấy giống như ở rừng mà thiếu củi không?
- Ừ nhỉ. Mà ở đâu vậy kể tôi nghe với.
- Chuyện hồ tôm - ruộng muối xoay vòng ấy mà. Cả Quảng Ngãi ai cũng biết xã Tịnh Hòa, H. Sơn Tịnh vốn là đồng muối nổi tiếng trong tỉnh. 15 năm trước, khi con tôm sú lên ngôi, người dân bỏ công sức đào ruộng muối làm hồ nuôi tôm. Nhưng rồi dần dần, dầu nhờn, xăng cặn của tàu thuyền ở cửa biển Sa Kỳ ùa vào cộng với nước thải của hồ nên nguồn nước bị ô nhiễm. Đó là chưa kể chất lượng con giống không đảm bảo nên tôm nuôi bị chết... Nên càng làm, người dân càng thua lỗ. Cứ sau một vụ nuôi tôm bị thua lỗ, tiền của đội nón ra đi thì dân lại "khát", lại hy vọng vào vụ kế tiếp nên cố gắng vay mượn tiền về cải tạo hồ, thả giống nuôi trở lại. Nhưng rồi nhiều vụ thất bát, nhiều người méo mặt vì nợ nần chồng chất. Nghe đâu, ở xã này, chỉ riêng khoản nợ ngân hàng đã lên hơn 2 tỷ đồng.
Thua lỗ kéo dài nên người dân nản... nuôi tôm, quyết lấp hồ làm muối trở lại. Nhưng, muốn làm cũng khó vì không có... tiền. Vay ngân hàng thì ngân hàng lắc đầu vì nợ cũ đã thành nợ xấu, nợ khó đòi. Thế nên dù có hơn 300 hộ có nguyện vọng cải tạo 95ha mặt hồ nuôi tôm thành ruộng muối nhưng cũng chỉ làm được 15ha. Thế mà làm muối cũng đâu phải dễ. “Từ đầu vụ đến giờ, làm muối mà muốn ướp con cá cũng phải đến quán mua muối thì xót biết chừng nào”, một diêm dân Tịnh Hòa than thở. Nghề làm muối ở Tịnh Hòa chỉ kéo dài từ tháng 3 đến cuối tháng 6 âm lịch, nhưng đến giờ đã nửa cuối tháng 5 mà diêm dân vẫn chưa thu được hạt muối nào. “Nuôi tôm tôm chết, làm muối chẳng có muối mà ăn... ”. Trước tình cảnh đó, nhiều gia đình ở đây đã phải chấp nhận cảnh vợ chồng, gia đình ly tán, người bôn ba vào Nam, kẻ ngược ra Bắc để kiếm đường mưu sinh mới.
- Buồn nhỉ, mà sao làm muối lại không ra muối.
- Diêm dân thì than bảo tại “trời hành”. Nhiều ruộng muối, bỏ công sức làm nền, cho nước vô ruộng đến khi muối kết tinh thành hạt thì trời lại mưa, muối tan ra hết.
- Không lẽ cứ đổ lỗi cho... trời hoài vậy sao?
- Cái này thì tôi chịu, có lẽ phải hỏi... trời!!!
Bề Tui
